Diagnoza neuropsychologiczna

Diagnoza i terapia neuropsychologiczna

Diagnoza neuropsychologiczna dość często jest składową badania neurologicznego. Jest wskazana w diagnozie neurorozwojowej, neurodegeneracyjnej, a także nabytych zaburzeniach funkcjonowania mózgu. Celem diagnozy neuropsychologicznej jest ocena deficytów poznawczych i behawioralnych w odniesieniu do struktury i funkcjonowania mózgowia. Szczegółowy opis sposobu funkcjonowania poznawczego pozwala na wskazanie mocnych i słabych stron osoby badanej. Badanie neuropsychologiczne pozwala z dużym prawdopodobieństwem stwierdzić czy obserwowane objawy u badanego mają podłoże biologiczne, czy też wynikają z powodów psychologicznych, środowiskowych.

W badaniu  neuropsychologicznym w zależności od zgłaszanego problemu i wieku badanej osoby oceniane są m. in.: zdolności intelektualne, pamięciowe, językowe, słuchowe, motoryczne, procesy uwagi, zdolności planowania, funkcje wzrokowo –  przestrzenne i wykonawcze, koordynacja  wzrokowo – ruchowa, zdolności grafomotoryczne, rozumienie, czucie powierzchniowe i głębokie, a także stan emocjonalny i funkcjonowanie społeczne.  Do badania wykorzystuję najnowsze testy neuropsychologiczne i próby kliniczne. Uzyskane wyniki są niezwykle istotne dla zaplanowania skutecznej terapii  neuropsychologicznej pozwalającej zoptymalizować funkcjonowanie dziecka bądź dorosłego w środowisku domowym, szkolnym, zawodowym i interpersonalnym.

W badaniu neuropsychologicznym wykorzystuję następujące testy neuropsychologiczne:

• Skala Inteligencji Stanford – Binet 5 (SB5)  – narzędzie do badania intelektu u osób w wieku od 2;0 do 69,11
• BENTON – Test Pamięci Wzrokowej (dzieci, młodzież, dorośli)
• CTT – Kolorowy Test Połączeń wersja dla Dorosłych (bada uwagę)
• RHLB – PL – Bateria Testów do Badania Funkcji Językowych i Komunikacyjnych Prawej Półkuli Mózgu (młodzież, dorośli)
• DCS – II Niewerbalny Test uczenia się i Pamięci (dorośli)
• CVLT – Kalifornijski Test Uczenia się Językowego (młodzież, dorośli)
• MINIMENTAL – krótka Skala Oceny Stanu Umysłowego (MMSE) (młodzież, dorośli)
• MFF – Test Porównywania Znanych Kształtów (dzieci w wieku szkolnym)

W badaniu neuropsychologicznym wykorzystuję również próby eksperymentalno – kliniczne, które podlegają ocenie jakościowej.

Diagnozę neuropsychologiczną kieruję do dzieci:

• przedwcześnie urodzonych (wcześniaków)
• z trudnościami w nauce (dysleksją, dysortografią, dysgrafią i akalkulią)
• z niepełnosprawnością intelektualną
• urodzonych z uszkodzonym ośrodkowym układem nerwowym
• po urazach czaszkowo- mózgowych, guzach mózgu
• z chorobami genetycznymi, wadami rozwojowymi,
• z padaczką, zaburzeniami mowy (np. afazją) i języka
• FASD (Spektrum Płodowych Zaburzeń Alkoholowych)
• z zaburzeniami neurorozwojowymi  – m.in.: autyzmem, Zespołem Aspergera,  nadpobudliwością psychoruchową z deficytem uwagi (ADHD).

Przeprowadzając diagnozę neuropsychologiczną zwracam też uwagę m. in. na: napięcie mięśniowe, zaburzenia przetwarzania bodźców sensorycznych, dysfunkcje wzroku, słuchu. Jeżeli zauważam nieprawidłowości, zalecam konsultację  u innego specjalisty. Żeby skutecznie pomóc dziecku, oddziaływania muszą być kompleksowe. Dziecko powinno mieć swojego koordynatora, który będzie dbał o jego rozwój.

Przeprowadzenie badania neuropsychologicznego jest wskazane także w sytuacji gdy dochodzi u dziecka do pogorszenia funkcjonowania poznawczego. Z diagnozy neuropsychologicznej powinny skorzystać również  te dzieci, u których  na skutek podjętych działań rehabilitacyjnych i leczniczych nie odnotowano pozytywnych zmian bądź doszło do nagłego pogorszenia funkcjonowania poznawczego.

Diagnoza neuropsychologiczna dziecka obejmuje : analizę dokumentacji medycznej i szkolnej; wywiad z opiekunem; badanie dziecka (od 2 do 7 spotkań); omówienie badania wraz z zaleceniami do pracy terapeutycznej. Na prośbę rodziców wydaję opinię dotyczącą funkcjonowania dziecka.

Badanie neuropsychologiczne osób dorosłych po:

• urazach czaszkowo – mózgowych
• udarach, guzach i zapaleniu mózgu
• w chorobach neurodegeneracyjnych i otępiennych
• jako wsparcie w diagnozie neuropsychiatrycznej.

Terapia neuropsychologiczna  obejmuje m. in.:

• treningi i ćwiczenia ukierunkowane na poprawę funkcji poznawczych
• trening pamięci
• ćwiczenia wzmacniające uwagę i funkcje wykonawcze,
• ćwiczenia  usprawniające funkcje wzrokowo-przestrzenne, planowanie.

Oddziaływania terapeutyczne dopasowane są do wieku osoby badanej  i przejawianych deficytów.