Dziecko z Zespołem Aspergera w szkole

Dziecko z diagnozą -  Zespół Aspergera (ZA) przejawia wiele trudności w szkole związanych z komunikacją, rozumieniem języka, które uniemożliwiają jemu rozumieć rówieśników i współdziałać z nimi. Jest przez nich nierozumiany, postrzegany, jako inny, dziwny i odrzucany.

W przypadku, gdy jego trudności nie są z diagnozowane, to dość często spotyka się z dezaprobatą nie tylko rówieśników, ale i nauczycieli, co pogłębia jego izolację społeczną.

Zespół Aspergera

Dziecko z zespołem Aspergera poznawczo funkcjonuje podobnie do rówieśników. Iloraz inteligencji najczęściej kształtuje się na poziomie przeciętnym lub wysokim, mowa jest dobrze ukształtowana. Chodzi do szkoły masowej. Dziecko z Zespołem Aspergera charakteryzuje się jakościowym upośledzeniem interakcji społecznych. Brakuje jemu umiejętności w nawiązywaniu kontaktów z innymi osobami, podtrzymywaniu dialogu, nie rozumie zachowań społecznych i konwenansów. Pomimo płynnej mowy nie potrafi dopasować swojej wypowiedzi do aktualnego tematu rozmowy prowadzonej np. przez rówieśników. Skutkiem tego jest częste odrzucanie jego osoby przez kolegów.

Szczególne zainteresowania

Dziecko z Aspergerem interesuje się wąsko zdefiniowanymi tematami np.; zna rozkłady wszystkich pociągów w kraju, w którym mieszka bądź posiada wiedzę encyklopedyczną np. wie wszystko o gryzoniach.

O swoich zainteresowaniach potrafi dużo mówić, nie zauważa, że inni nie są zainteresowani jego wypowiedzią, odwracają się od niego, a ono nie wie, dlaczego. Trudności dostarcza dziecku nieumiejętność odczytywania wielorakich znaczeń, nie zna się na metaforach, żartach.

Dziecko ma trudność z zastosowaniem się do zasad konwersacji, przerywa w trakcie wypowiedzi innym osobom, niestosownie coś komentuje, nie wiedząc, że w ten sposób sprawia przykrość. Nie potrafi odczytywać emocji na twarzy drugiej osoby. Może przejawiać trudności z koordynacją i być niezgrabne ruchowo.  

Różnorodne trudności jakie napotyka dziecko z zespołem Aspergera

Dziecko z zespołem Aspergera źle reaguje na zmiany, dość często wywołują one w nim pobudzenie, osłabienie funkcjonowania. Nadwrażliwość na dźwięki wpływa również niekorzystnie, na jakość jego funkcjonowania.

Dziecko ZA miewa ogromne trudności w mówieniu o tym, co jadło na śniadanie, co robiło wczoraj po szkole. Funkcjonuje tu i teraz. W jego wypowiedziach ujawniają się luźne skojarzenia, niemające struktury, ciągłości. Prawidłowo rozwijające się dziecko potrafi wyjść poza schemat tu i teraz i opowie, w co się bawiło wczoraj na podwórku. Potrafi mówić o zjawiskach, rzeczach, osobach, których się nie widzi w danym momencie, ale, o których istnieniu się wie i pamięta. Dzięki zdolności przekraczania tu i teraz, język pozwala łączyć różne sfery rzeczywistości życia codziennego i integruje je w znaczną całość.

Dziecko ze spektrum autyzmu z przeżywanych przez siebie doświadczeń nie tworzy wspólnej całości, nie mogą być one chronologicznie przywołane, ułożone w określonym porządku (np. czasowym lub przyczynowo – skutkowym). Dziecko ma trudność w dostrzeżeniu relacji w świecie. Na wczesnym etapie używa języka do etykietowania świata, a nie do wymiany doświadczeń, komunikowania się z otoczeniem. Nie rozumie przyjętych konwencjonalnych zachowań językowych (przywitanie, podziękowanie, składanie życzeń), ani reguł obowiązujących w grach, zabawach tematycznych.

Brak zrozumienia dziecka z diagnozą Aspergera pogłębia jego trudności. Nie radząc sobie z sytuacją bywa agresywny lub izoluje się od rówieśników.

Konsekwencje braku wsparcia dziecka z Aspergerem

Brak udzielenia wsparcia dziecku będzie pogłębiał jego problemy rozwojowe i nieprzystosowanie społeczne. U dziecka zostaje zachwiane poczucie bezpieczeństwa. Sytuacja ta prowadzi dość często do problemów wtórnych związanych z rozwojem emocjonalnym. Diagnozie Aspergera często współtowarzyszą inne zaburzenia np.: depresja, zaburzenia lękowe. W celu poprawy funkcjonowania dziecka, nauczenia jego bycia w relacji z rówieśnikami i czerpania z nich radości wymaga oddziaływań terapeutycznych.

Niniejszy artykuł został napisany w oparciu o własne doświadczenia w pracy z dziećmi Zespołem Aspergera, a także o artykuł „Obraz świata w wypowiedziach dzieci z Zespołem Aspergera” dr Marty Korendo i książkę Zespół Aspergera Tony’ego Attwooda.