Analiza Bodynamic - Somatyczna Psychologia Rozwojowa
Bodynamic jest podejściem psychoterapeutycznym zorientowanym na pracę z ciałem, uwzględniając somatyczną psychologię rozwojową dziecka od okresu prenatalnego.
Bodynamic opiera się na fundamentalnej wiedzy o człowieku jako istocie społecznej, która motywowana jest głębokim dążeniem do kontaktu z innymi w celu nawiązania wzajemnego połączenia bez utraty dumy i godności. Brak tego połączenia wiąże się z ogromnym uczuciem samotności i zagrożeniem w świecie, gdyż ewolucyjnie jesteśmy zaprogramowani na funkcjonowanie w „stadzie”. Przynależność pozwala nam przetrwać, a także rozwijać się i cieszyć życiem. By być w kontakcie z drugą osobą najpierw potrzebujemy nawiązać kontakt ze sobą. Wiele osób nie ma połączenia ze swoim Ja i swoim ciałem. Do zerwania tego połączenia najczęściej dochodzi w dzieciństwie. W niesprzyjających warunkach, w których dziecko zmuszone jest funkcjonować by przetrwać, dostraja się do opiekunów, a nie oni do niego. Brakuje wtedy ciepła, regulacji emocji, bycia zauważonym co skutkuje odcięciem się od siebie. Odcięcie jest dysocjacją, która ma formę ochronną.
Struktury charakteru
W Bodynamic dokładnie analizujemy historię życia klienta od okresu prenatalnego. Informacje te pozwalają nam zobaczyć w jakim wieku był klient kiedy doszło do zaniedbania czy traumy szokowej i jak to doświadczenie wpłynęło na rozwój jego struktury charakteru.
W Bodynamic wyróżniamy siedem struktur charakteru, które kształtują się na różnych etapach życia dziecka, są nimi:
- istnienie
- potrzeby
- autonomia
- wola
- miłość i seksualność
- opinie
- solidarność i wykazywanie się.
Uwzględniamy również okres przed porodem oraz okołoporodowy, a także dojrzewanie.
Struktury charakteru dzielimy na wczesne, późne i zrównoważone. Te wczesne i późne wymagają pracy w kierunku zrównoważenia. Zakodowane wzorce zachowania we wczesnym dzieciństwie utrwalają się i potem utrudniają nam funkcjonowanie w dorosłości. Np. wczesna struktura potrzeb dotyczy braku kontaktu z własnymi potrzebami, późna zna już swoje potrzeby, ale nie wyraża ich w oczekiwaniu na rozpoznanie ich przez drugą osobą. Taka relacja z potrzebami będzie generować konflikty w kontaktach z innymi lub zmęczenie.
Innym przykładem jest struktura woli, która dotyczy działania, siły i wyboru. Gdy nie jest zrównoważona, czujemy się „uwięzieni” przymusem działania. Jesteśmy wyczerpani, a słowo „muszę” nie daje nam wyboru, brakuje pozwolenia sobie na to co dobre np. odpoczynek.
Często jest tak, że jedna lub dwie struktury dominują nad innymi strukturami nie dając im przestrzeni do zaistnienia - np. jeżeli dużo pracuję, ciągle coś nowego się pojawia do zrobienia to moje potrzeby czy autonomia będą zaniedbane.
Funkcje Ego
Kolejnym obszernym tematem w Analizie Bodynamic są Funkcje Ego - nawiązują one do naszych umiejętności, jest ich jedenaście. Należą do nich:
- Łączenie
- Pozycjonowanie
- Centrowanie
- Granice
- Ugruntowanie i testowanie rzeczywistości
- Równowaga społeczna
- Zdolności kognitywne
- Zarzadzanie energią
- Asertywność
- Wzorce relacji interpersonalnych
- Umiejętności związane z płcią.
Do wspierania funkcji ego wykorzystujemy znajomość 125 mięśni, na bazie których powstało bardzo dużo ćwiczeń. Wykonując te ćwiczenia budujemy świadomość ciała i wspieramy struktury charakteru.
Bodynamic opiera się na rozwoju psychomotorycznym dzieci. Śledzono w jakim wieku dane mięśnie aktywują się i jaka struktura charakteru im w tym momencie towarzyszy. Wyobraźmy sobie dwójkę malutkich dzieci, które mają innych rodziców. Oboje mają potrzebę bycia wziętym na ręce i wyciągają rączki w kierunku opiekuna. W tym czasie dochodzi do aktywacji pewnych grup mięśni podczas danego wykonywanego ruchu (wyciagnięcia rąk do przodu). Jeden opiekun odpowiada na potrzebę dziecka, a drugi nie. Wyobraźmy sobie, że taka sytuacja powtarza się bardzo często. Jak przebiegnie rozwój tego drugiego dziecka? Pewnie w pewnym momencie przestanie wyciągać rączki do rodzica (dojdzie do kodowania), wycofa swoją potrzebę, a jako dorosły np. nie będzie umieć sięgać po pomoc, mówić o swoich potrzebach i je rozpoznawać. U wielu osób w dzieciństwie w kontakcie z innymi osobami doszło do szeregu niekorzystnych kodowań. Kodowania te tworzą w dziecku podstawową wiedzę o tym kim jest, jak się czuje, jak ma działać. W Bodynamic pracujemy nad zmianą tych kodowań tak jak inne terapie np. pracują nad zmianą wzorców zachowań. W Bodynamic wykorzystujemy do tych zmian pracę z mięśniami i ciałem, a przede wszystkim ogromną wiedzę jaką daje nam Bodynamic.
W Bodynamic dużą uwagę kładziemy też na występujące napięcie w mięśniach. Wyróżniamy trzy stany:
- Mięśnie hiperraktywne (nadaktywne)
- Mięśnie hiporeaktywne (wiotkie)
- Mięśnie neutralne.
W ocenie mięśni wykorzystywana jest mapa ciała, która pomaga zaplanować terapię. Zaczynamy od zasobów klienta czyli wzmacniania tych umiejętności, które są w danym momencie najbardziej dostępne świadomości. W ten sposób unikamy traumatyzacji klienta.
Praca w podejściu Bodynamic pozwala nam na zbudowanie kompetencji psychologicznych, które zostały pominięte podczas rozwoju, a są niezwykle potrzebne by zdrowiej i lepiej funkcjonować.
Pięć Aspektów Ego
Rozumienie aspektów ego i praca nad nimi jest nieodłączną częścią pracy w Bodynamic.
Wyróżniamy pięć aspektów ego:
- Ego cielesne
- Ego jednostkowe
- Ego pełniące role
- Ego obserwujące
- Ego integrujące
Model - Węzeł Ciała
Niezwykle ważnym składowym elementem Bodynamic jest węzeł ciała. Jest on narzędziem wspierającym funkcje zarządzania i komunikacji. Model ten można również wykorzystać do analizy istniejących wzorców zachowań oraz zastosować w celu zrozumienia sytuacji i wprowadzania korekt.
Aspekty, które wyróżniamy w węźle ciała to:
- Sytuacja/kontekst
- Odczucia zewnętrzne (fakty – to co widzę, słyszę)
- Uczucia/emocje
- Odczucia wewnętrzne (doznania somatyczne)
- Interpretacja
- Impuls
- Analiza
- Wybór
- Działanie
Możliwości Psychoterapii Somatycznej Bodynamic nie kończą się na powyższych kwestiach, a ich rozwój i pogłębianie stanowi niezwykle rozległy obszar.
Źródła:
- Bodynamic International ApS (2020). Psychoterapia somatyczna i Analiza – materiały lektorskie.
- https://www.bodynamic.com/theory/
