Samoregulacja jest naturalnym sposobem w jaki autonomiczny układ nerwowy (AUN) odpowiada na stres by zachować swoją wewnętrzną równowagę. AUN dzieli się na układ współczulny (pobudzający) i przywspółczulny (hamujący).
Podczas prawidłowej samoregulacji układy te naprzemiennie ze sobą współpracują zachowując homeostazę w układzie nerwowym.
W sytuacjach zbyt stresujących, z małą ilością wsparcia społecznego jako pierwszy aktywizuje się współczulny układ nerwowy. Gdy dochodzi do przeciążenia współczulnego układu nerwowego, aktywizuje się przywspółczulny układ nerwowy, który w danej sytuacji nie może w pełni realizować swojej funkcji. Zostaje zakłócony naturalny rytm w naprzemiennym działaniu układu współczulnego i przywspółczulnego.
Układ współczulny odpowiada za mobilizację organizmu do działania w sytuacjach stresujących, zagrażających życiu. Staje się on gotowy do walki. Jest to systemem, który wydatkuje energię. Aktywność współczulnego układu nerwowego można zaobserwować poprzez:
Rola układu przywspółczulnego jest przeciwstawna do współczulnego. Układ przywspółczulny jest ukierunkowany na wprowadzanie organizmu w stan relaksu i odpoczynku. Jest to system zachowujący energię. Warto dodać, że układ przywspółczulny ściśle powiązany jest z nerwem błędnym, który posiada część brzuszną (zmielinizowaną, odpowiadającą za zaangażowanie społeczne, odpoczynek) i grzbietową (niezmielinizowaną, włączającą się w sytuacjach zagrażających, prowadzi wówczas do zastygania, zamrożenia energii w ciele). Tematyka znaczenia nerwu błędnego dla naszego zdrowia wymaga odrębnego artykułu. Więcej o nerwie błędnym tutaj:
Znaczenie Teorii Poliwagalnej w terapii osób z zaburzeniami potraumatycznymi
Aktywność przywspółczulnego układu nerwowego można zaobserwować poprzez:
W wielu sytuacjach traumatycznych dochodzi do konfliktu pomiędzy układem współczulnym a przywspółczulnym. W sytuacji zagrożenia układ współczulny mobilizuje zasoby ciała do reakcji (walcz lub uciekaj), natomiast w tym samym czasie przywspółczulny układ nerwowy aktywizując nerw błędny grzbietowy i odcina funkcje metaboliczne. Wysoka aktywacja w obu systemach wywołuje nierozwiązywalny dylemat na poziomie fizjologicznym. Energia zgromadzona w ciele zostaje zamknięta w nim, manifestując się poprzez symptomy widoczne m.in. w postawie ciała, braku regulacji emocji, chorobach psychosomatycznych, depresji itp. Powrót do samoregulacji, czyli naturalnego rytmu funkcjonowania autonomicznego układu nerwowego pozwala przywrócić równowagę psychiczną. Osoba, która osiąga stan homeostazy jest w stanie radzić sobie z trudnymi emocjami. Te emocje nie przytłaczają ponieważ dzięki dobrej współpracy układów: współczulnego i przywspółczulnego dochodzi do bieżącego rozładowania napięcia.
Zachęcam wszystkich, którzy pracują nad poprawą własnego samopoczucia do zwrócenia uwagi na doznania pochodzące z ciała i baczną obserwację układu nerwowego. Jeżeli jest to zbyt trudne – to Ja Jestem - i służę pomocą. Fundamentem mojej pracy nad poprawą samoregulacji jest Somatic Experiencing. Stosuję również inne metody (uważność, relaksację), natomiast Somatic Experiencing jest kluczowy.
Wszystkich zainteresowanych nabyciem umiejętności rozpoznawania własnych stanów pobudzenia i regulowania ich, a także nauczenia się zarządzania swoim stresem i energią:-) zapraszam do kontaktu:-)
Osoby zainteresowane tematyką traum wczesnodziecięcych, a także poszukujące wsparcia i wiedzy zapraszam do dołączenia do grupy na Facebooku: Traumy z dzieciństwa a Complex PTSD . Przed przystąpieniem bardzo proszę o zapoznanie się z regulaminem i celem grupy.
www.mentesana.pl korzysta z zewnętrznych technologii śledzących: Google Analytics i Facebook Pixel. Informacje na temat ich Polityk Prywatności można znaleźć na wymienionych stronach internetowych.
